Szkoła Podstawowa w Niwce k. Radłowa

Trochę historii miejscowości Niwka

Niwka to osada, która związana była z parafią Radłów. Potwierdza to Archiwum Parafialne w Radłowie (1609 -1643 r.) W 1618 r. istnienie tej wioski potwierdza również wizytacja parafialna. Wspomina się też o niej około 1668r. kiedy to właściciele dóbr radłowskich biskupi krakowscy na terenie leśnym przy północnej granicy włości wierzchosławickiej osadzili zagrodników, dając tym samym początek osadzie. Zagrodnicy, to ludność chłopska. Zagrodnik miał dom i 1/4 łana ziemi. Takie niewielkie parcele ziemi nazywano niwami i to prawdopodobnie od nich przyjęła nazwę miejscowość. Chłopi z Niwki, aby powiększyć areał ziemi wykorzystywali świeżo wykarczowane pola w lasach. Pola te nazywano jajny, łazy lub przykopki. Główny areał był przeznaczony pod uprawę zbóż, resztę zajmowały ogrody, łąki i pastwiska. Jak twierdzą mieszkańcy wsi pierwsze domy pojawiły się pod lasem w odległości około 1.5 km od obecnej drogi. Z czasem osada zaczęła przesuwać się w kierunku wschodnim i obecnie ciągnie się wzdłuż drogi. Tam gdzie dawniej była wieś zwana na początku Łazy, później pozostały pola uprawne pod taką właśnie nazwą.

W XVIII w związku ze wzrastającym uciskiem feudalnych, chłopi w kluczu radłowskim uporczywie walczyli o możliwości sprzedaży gruntu częściami. Ostra była walka o utrzymanie areału. W Radłowie gromada rozdzieliła między siebie bez wiedzy dworu puste role, obsiała je i zbierała z nich plony. Z biegiem lat Niwka rozrastała się będąc dobrze zarządzana przez biskupów krakowskich Z 1885 r. istnieje opis Niwki zamieszczony w słowniku geograficznym: „Niwka wieś w powiecie brzeskim, w piaszczystej równinie na lewym brzegu Dunajca, około 0.5 km na południe od Radłowa, ma kasę pożyczkową z kapitałem 2899 zł. wartości aktywów, 386 mieszkańców wyznania rzymsko – katolickiego, parafia w Radłowie. Większe posiadłości (Ludwik Hencel) na 85 morgach łąk, posiadłości mniejsze to 403 parcele roli, 54 łąk i 95 morgów pastwisk. Na zachodzie graniczy  z Bobrownikami, na południe z Wierzchosławicami, od wschodu otacza ją bór sosnowy.”

W połowie grudnia 1914 r. rozpoczyna się odwrót wojsk rosyjskich spod Krakowa.  W nocy z 17 na 18 grudnia żołnierze rosyjscy wyparli Niemców do Niwki. Wieś została zniszczona. Pamiątką po tych wydarzeniach jest cmentarz żołnierzy walczących w I wojnie światowej. Na tym cmentarzu jest 136 grobów, 270 pochowanych żołnierzy w tym 227 nieznanych. Powołany Społeczny Komitet Odnowy Cmentarza Wojskowego z 1914 r. w Niwce rozpoczął przygotowania do poświęcenia cmentarza. W Zakładach Mechanicznych w Tarnowie odlano 4 krzyże – wzór rosyjski, 3 krzyże – wzór austriacki, 10 krzyży – wzór niemiecki. Krzyże zostały odlane w ramach czynu na rzecz ochrony miejsc pamięci narodowej. Uroczystość poświęcenia cmentarza ustalono na dzień 19 września 1992 r. Na uroczystość został zaproszony oficjalny przedstawiciel Republiki Austrii w Polsce Konsul Generalny doktor Emil Brix. Przed pomnikiem została odprawiona Msza Święta i złożone wieńce.

Dnia 7 września 1939 r. w godzinach popołudniowych niemiecka kolumna pancerna zajęła Niwkę, a następnie wkroczyła do Radłowa. W czasie tych walk trzy czołgi niemieckie zostały unieruchomione, pozostałe wróciły pod szkołę w Niwce, stamtąd zaczęły się posuwać w kierunku południowo zachodnim.
Mieszkańcy Niwki walczyli w czasie II Wojny Światowej:
Paweł Cholewa – Pszczyna, przebywał w niewoli niemieckiej
Ignacy Wardzała – zginął pod Pszczyną
Józef Kostrzewa – starszy sierżant – walczył na wschodzie potem w powstaniu warszawskim, przebywał w obozie w Westfalii,
Środawa Karol – zginął pod Pszczyną,
Padło Franciszek – walczył pod Pszczyną, dostał się do niewoli, z której uciekł do armii wyzwoleńczej na zachodzie i walczył aż do zwycięstwa w 1945 r.
Paweł Kostrzewa – walczył pod Pszczyną,
W szeregach ZWZ – AK walczyli mieszkańcy Niwki: kapral podchorąży Ludwik Laskowicz „Kruk” i szeregowy Stanisław Klimek „Wrona”. Brali oni udział w wielu udanych potyczkach z okupantem hitlerowskim.